Click here to send us your inquires or call (852) 36130518

[ECHO �LONSKA]  [�LONSKE FORUM]  [�LONSK]  [RUCH AUTONOMII �L�SKA]

« IMPRESSUM

KONTAKT

post@EchoSlonska.com

3_01/2002

ECHO �LONSKA

« nazot do rubriki Kultur


Karneval - �miyj, lachej sie wiela ci cza, - ciysz sie �yciym - Hellaauuu

Karneval w Heimacie abo karnawa� w Domowinie czy prywatnej, lokalnej, ma�ej �ojczy�nie

Kolyndowe �piyfki �piywali my do 6.Januara, teroski pszisz�a kolyj na karnawa�. Bo popielec momy jus 13. Februara. I cho� Slonzoki z calu�kom Polskom kolyndujom prawie do 31.1. na rostomajtych konkursach ch�ralnych - podczimujonc ta atmosfera - co my f Adwy�cie nadrobili.Bo i za Odrom som bogate, piykne pie�ni adwyntowe, za� w Polsce som zato skoczniejsze kolyndy. Teroski za Odrom �piewo sie jusz karnawa�owo - i to kca Wom pokoza�.Bo jus 21 i 22. Januara �piywom w chorze 2 koncerty po 3 godziny, a do tego Marysie�ka z jej gwardiom, huzarami. Ta tradycja jus �ot 100 lot - w mudurkach jak za Starego Fritza w Prusach, kaj i my byli, i tak sie �osta�o w mundurkach �o�to-niebieskich f farbach Slonska - tes widzymy.Pszet popielcym w poniedzia�ek je tzw. Rosen-Montag na Westfalii, kaj je wolne �ot roboty - i idzie sie na Rosenmontag-Zug , pochod. Wszjyscy sie wygupiajom, �piewajom, sie ca�ujom, ko�dy je pozytywnie przija�nie nastawiony. Ale i wytykajom w wicach, co le�y im na sercu. Tu niy cza sie fstydzi�, mogiemy wali� �lonskom gwarom wiela cza - na tym tysz polega karnawa� - czu� sie jak u siebie w doma - DOMOWINIE. Teroski pozwalom sie Wom da� pora karnawa�owych �piywek, kiere jusz 10 lot �piywom w chorze mynskim Bayer-Lev. Tematyka jest �yciowo: o mi�o�ci, tradycji, przywionzaniu do miasta, mi�o�ci do Heimatu, jak u Wos do DOMOWINY, tam kaj sie urodzili�cie. Ci co na Slonsk przyszli, je to dlo nich tzw: „ma�o �ojczyzna”, kaj walczom o forsa, robota, stanowisko, politykujom, po prostu walczom o przetrwanie- stont ta �ojczyzna - ma�o.Przibysze, czyli ci z tej „ma�ej” niy kfapiom sie do mi�o�� do tyj ziymi - jak to pokazujom te pie�ni. Na Wos spoczywo �odpowiedzialno�� - dalij ta tradycja kultywowa� - jak to poni�ej pokazuja! Alym jes rot, isz wiycie, �o co idzie f karnawale - Hellau Wos witom, i se po�piywomy:

1.

Kumm, loss mer fiere, nit lamentiere
jet Spass un Freud,
dat h�t noch keinem Minsch jeschad.
Denn die Trone, die do laachs,
musste nit kriesche.
Loss mer fiere op k�lsche Aat.

Po�cie, pofajrujmy i niy lamyntuj
troszka szpasu i uciechy,
Co jesce �odnymu cz�ekowi niy poszkodowa�o.
Bo tfoje p�aczki ino ze �miychu,
A niey s beczynio sztamowa� majom
Pofajrujmy na sposob jak w K�ln.

2.

Echte Fr�nde ston zesamme,
ston zesamme su wie eine Jott un Pott.
Echte Fr�nde ston zesamme,
es och dih Jl�ck op J�ck un l�uf die fott.
Fr�nde, Fr�nde, Fr�nde en dr Nut
Jon�er hundert, hundert op e Lut.
Echte Fr�nde ston zesamme,
su wie eine Jott un Pott.

Prowdziwe pszijaciele czimajom razym,
Czimajom cusamyn jak Bog i Gornek
Prowdziwe kameraty czimajom ze sobom
Nawet kiej szczy�cie je w drodze abo ci uciyk�o.
Kumple, kumple, przijaciele zawsze w poczebie
Setki lot, jak ta staro miarka do mielynia bonkawy
Prowdziwe Frojndy czimajom cusamyn,
Jak Bog dlo nasego ducha i gorczek jod�a dlo cia�a.

3.

Dicke M�dchen haben sch�ne Namen
Hei�en Tosca, Rosa oder Carmen
Dicke M�dchen machen mich verr�ckt
Dicke M�dchen hat der Himmel geschickt!

Pulchniutke paniynki majom gryfne namen
Nazywane: Tosca, Rosa czy Carmen
Grubiutke paniynki robiom mje zwaryjowanym
Pulchniutke paniynki z nieba nom zes�ali!

4.

Aber heut - sind wir fidel
- ein Herz und eine Seel.
Heut� zieh�n wir los! Heut� wird gelacht!
Heut� machen wir�ne tolle Nacht.

Ale dzisioj som my weseli
- z jednym wspolnym sercym i duszom
Dzisioj idymy zaczyna�. �o bydzie dzi� chichranio!
Dzisioj se zrobiymy fajno noc.

5.

Ov kr�zz oder quer,
ov Kn��ch oder H��r
mer losse nit, un losse nit vum Faster leer�!
A ju ja, a ju ja, jetz gehts wieder ju ja,
jetz jeiht et lo�!
Denn einmal nur im Jahr ist Karneval,
ist Karneval am Rhein!

Abo na kszisz,abo na szago
eli to ch�opek eli panoczek
My niy dopuszczymy by� ta noc sza�u opu�ci�
A ju ja, a ju ja, teroski za� robiymy a ju ja,
teroski idzie na fest!
Bou ros w rouku je karnawa�,
je karnawa� nad Renem

6.

Ja das ist K�ln,
die sch�nste Stadt am Rhein!
Und nur in K�ln - da m�chte� ich immer sein.

Ja, to je Kolonia
nojgryfniejsze miasto nad Rynym!
I ino w Colonii - tam chca zawdy by�.

7.

N�ngzehnhundert Johr
steiht uns� K�lle am Rhing
N�ngzehnhundert Johr
Sin mer jeck am Rhing!

Dziewiyntno�cie wiekof
stoji dlo nos Colonia nad Renem
Dziewiyntno�cie wiekof
Som my zwariowani nad Rynym.

8.

Laache, b�tze danze,
springe dun mer jo h�ck,
noch ens hundert Johr,
levven andere L�ck!

Smiychy, kusiczki i ta�ce,
nie �opuszczajom nos dzisioj,
cho� po stu rokach,
�yjom tu insze ludzie.

9.

Wasser vun K�lle es jot
Oh leever Jott jevv uns Wasser
- denn janz K�lle - h�tt Doosch!
Oh leever Jott jevv uns Wasser
- un helf uns uss dr Nut!
Dat Wasser vun K�lle es jot!

Woda z Colonii je dobro
Oh kochany PonBoczku dej nom wody
- bo calu�ko Colonia - mo pragniynie!
Oh kochany PonBoczku dej nom wody
- i pomo� nom f tyj biydzie!
Ta wodzicka z Colonii je gut!

10.

Et gilt et Brauchtum zo bewahre
Dat uns jo all am H�tze Litt,
et gilt et Brauchtum zo bewahre
weil et nor einmol K�lle jitt

Som bogactfa kiere cza chroni�
to nom wszyskim na sercu le�y,
som bogactfa kiere cza chroni�
bo ty� ino jedna Colonia istnieje.

11.

Jede St�in en K�lle ess e St�ck vun deer
Jede St�in en K�lle zeug vun Ruhm und Ehr�.
Mag einer Laache un meint dat w�r gestrunz,
en jedem St�in vun K�lle l��v e St�ck vun uns.

Ko�dy kamiy� w Kelln je czonstkom i tfojom
Ko�dy tyn kamiy� pokazuje s�awa i honor
Polub sie �mio� i miej u�miych niy na pokaz
Jak ko�dy kamy� �yje sfom troszkom �ot nos.

12.

Loor ens D�x noh K�lle,
vum Zauber bess de Platt
Em Dunkele, em Helle,
wie sch�n ess doch uns Stadt!

Paczonc s Deutza s jednyj stony Rynu na drugo, na K�ln
jego �urokym som my sami ty� �oczarowani
czy je ciymno, eli dni,
O jak piykne je pszeca nase miasto!

Sprobojcie se tysz jake� �piyfki na ta �okazyjo pszigoutowa� - by sie pouwygupia�, po�mio�, poczu� sie kr�lym na rowni s inszymi - tak sie �otstresujesz, a i powoli szacunku tysz nabieresz do sfyj krainy - domowiny �lonskyj. S Tobom i insi p�jdom f Twoje �lady.

Karneval w Heimacie albo karnawa� w Domowinie czy prywatnej, lokalnej, ma�ej �ojczy�nie

13.

Colonia, du wundersch�ne Stadt am Rhing,
be� unvergesslich d�m, d� einmol dich gesinn,
Die H�s�cher bunt om Aldermaat
Sin zeuge k�lscher Eigenaat
Et s�ht grad us em Dunkele,
als w�ren se am schunkele
se stonn su Kromm un scheef
als w�r�n se immer en d�r Seef
Colonia

Colonia, ty cudowne miasto nad Rynym,
niy zapomnianym tym co cie ros widzieli
Te domki kolorowe na Starym Mie�cie
Co �fiatczom o jednorazowo�ci tfojej
Widzymy je teraz o zmroku,
jakby sie wszysko ko�ysa�o
akby sto�y ksziwo i na ukos
jakby wdycki by�a podchmielono ta
Colonia

14.

Dat Glocke spill vum Rothunsturm.
H�t�ne wundersch�nen Klang!
Dat Glocke spill vum Rothunsturm
K�nnt ich h�re stundelang
�b� immer Treu� und Redlichkeit,
wie klingk dat doch su sch�n
wenn et och av zo donevven h�ut
sin dat echte k�lsche T�n

Dzwony bijom i grajom na ratusza wie�y
Czy niy majom one cudownego klangu!
Dzwony d�wiynczom na ratusza wie�y
Mog�bych tak s�ucha� godzinami
Zawdy som nom wierne i poczciwe,
jak to sie piyknie s�ucho
kiedy sobie �od czasu do czasu rypnom
bo to som richtig z Colonii tony.

15.

Am Dom zu K�lle, zo K�lle am Rhing
Do klinge de Glocke su pr�chtig un fing,
He wolle mer blive, he sin mer zo Huus
He kritt uns kein Deufel, kein Deufel eruus.

Pszi katedrze w Kelle, w Kelle nad Rynym
Tam d�winczom se dzwony tak dumnie i fajnie,
Tu chcymy �osta�, tu my som i w doma
Tu niy dostanie nos �odyn diobo�, �odyn z inszych.

16.

Ich m�chte zu Fu� nah K�lle jo’n
Wenn ich su an ming Heimat denke
Un sin d�r Dom su v�r mir stonn
M��ch ich direk op Heim anschwenke
Ich m�chte zu Fu� nah K�lle jo’n

Wola po bosoku do Kelle i��
gdy o mojyj Domowinie my�la
i widza wtedy, isz katedra pszedy mnom stoji
Chca wyrtko i��, cho� tam mo�e i tysz niy pewnie
Chca po bosoku do Kelle drepta�.

17.

Agripina Agripinensis,
wenn da ding P�nz s�hs, bes� de vun de S�ck
Agripina Agripinensis,
wenn da ding P�nz s�hs, h�lt�s do uns f�r jeck
doch dat ess no einmal Mode h�ck,
un mer han jo och en jecke Zick
Agripina Agripinensis.

Agripina, ty staro rzymsko Agripinensis
jak widzisz sfe doros�e dziecka, jeze� w zocy
Agripina, ty staro rzymsko Agripinensis
jak ty tfe dziecka widzisz, �e my zwaryjowani?
tak to sta�o sie tysz modom dzisioj,
i momy, tak momy ten zwarijowany piykny czas
Agripina, ty staro rzymsko moneto - dynarze!

18.

Ganz verr�ckt auf Mini bin i
Ver�ckt auf Mini bin i,
ei-jei-jei-jei
Da kommt man der Natur
so richtig auf der Spur

Ca�kiym zwariowany na mini jo jes
zwariowany na mini je�ech,
ei-jaj, a-jaj, jaj
Pszes to som my bli�yj natury
i to na richtigym tropie.

19.

O Mosella, du hast doch so viel Wein
O Mosella, trinkst du den Wein allein?
In deinem Garten Eden,
w�chst doch der Wein f�r jeden,
und ohne Wein kann ich nicht sein,
O Mosella

O Mozella, w tobie je tyla wina
O Mozela, czy ty se pijesz to wino sama?
W twojim Ede�skim Ogrodzie
rosnom nam winogrona dlo wszyskich,
i bez wina niy mog�o mje by�,
O rzeko Mozello

20.

Heidewitzka, Herr Kapit�n!
Mem M�llemer B��tche fahre mer su g�hn
M�r kann su sch�n em Dunkele schunkele
Wenn �vver uns de St��ne funkele
Heidewitzka, Herr Kapit�n!

Hajdywiczka, wie�niaczka, panie kapitan
w �otce Millemajera p�ynie sie tak fajnie
mo�na sie pjyknie w ciemno�ci ko�ysa�
kiedy nad nami sie gwizdki rozb�yskujom
Hajdywiczka, wie�niaczka z kapitanem!

21.

Wir sind die Eingeborenen von Trizonesien
Heidi tschimmela tschimmela tschimmella bumm!
Wir haben M�gdelein mit feurig wildem Wesien
Heidi tschimmela tschimmela tschimmella bumm!
Wir sind zwar keine Menschen fresser,
doch wir k�ssen um so besser,
Wir sind die Eingeborenen von Trizonesien
Heidi tschimmela tschimmela tschimmella bumm!
Tschimm-bumm!

My som urodzyni ze cony 3-ch kultur
Hajdi czimela, czimela, czimela, bum!
My tysz momy dzio�chy ogniste i s ikrom
Hajdi czimela, czimela, czimela, bum!
My niy som �odne ludo�ercy, jak my�licie,
tesz ca�ujymy, i to jeszcze lepiyj,
Bo urodzyni my som na granicy 3 kultur
Hajdi czimela, czimela, czimela, bum!
Czim-bum!

Czy ta �piyfka niy pasuje do psziby�ych przed 100 laty za chlebym ze Slonska, z ich Heimatu, krainy tszi narodo�ciowej i jynzykowej, teroski do nowej - „ma�yj �ojczyzny”, do Kolonii?

22.

Dlo �piywek czy wicof karnawa�owych pasuje tysz krytyka stanu istniejoncego - wiync pasuje i to: Ksionc Ymil Szramek, znany na calutkim Slonsku, zajmowou sie tysz gwarom s naszej domowiny. Jako isz g�osi� kazania po polsku i niymiecku, nojwiyncyj f Katowicach - asz do 2.Wojny, pozwolom sie tysz teraz f tym jynzyku i Mundart-gwarze - pokoza� jego tymatyka, kiero go tysz nurtowa�a - je to urywek s mojej publikacyji „Reminiscencje �l�skie” - po polsku lub niemiecku.

Ks dr Emil Szramek zosto� wyniesieony jako kandydat na o�tarze przez �ojca Swiyntego w 1999 r.

A tu fczujcie sie w sytuacja w naszym heimacie po 1.Wojnie - �obraz �ubustfa s lot 20-ych. Tak pokozo� nom jedna s cha�upek na wsi gorno�lonskej. Czy dzisioj na wsi dolno�lonskej niy jes podoubnie, tych z ma�yj ojczyzny? W tyj animacji sprobowa� mo�ecie tysz na�ladowa� g�osy tych wypowiadajoncych sie zwierzont domowych:

„Ein Hahn, eine Gans, eine Ente und ein Auerhahn
begaben sich auf die Wanderschaft und gelangten zu einer armen H�tte.
Daraufhin folg der Hahn auf das Dach und rief:
„Wie lange werden wir hier verbleiben?” Die Gans antworte ihm:
Den ganzen Tag - den ganzen Tag.
Vorauf die Ente sagte: -Quak -quak, -quak
Der Auerhahn ver�rgert und mit rotem Kamm gackerte mit Schmollen:
„Mag das der Teufel holen - mag das der Teufel holen.”

„Jedyn kokot, jedna g�, jedna kaczka i jeden indyk
poszli na wandern, a� przyszli do bardzo ubogiej cha�upy.
Tam kokot zafurgn�� na dach i zapio�.
„A d�ugo tu tak b�dziemy?” G� mu odg�ga�a:
Ca�y dzie�, ca�y dzie�
A kaczka jej przytakiwa�a tak, tak, tak, tak.
Ale pulok si� rozgniewa� i ca�y czerwony zawo�a�:
„Diabli by tu wytrzymali, diabli by tu wytrzymali”.

(t�um.: P.K.Sczepanek, pisa�: E.Szramek)

Moj guter Freund, Herbert Ahlemeyer s jego Heimatu, a mojyj teroski ma�yj �ojczyzny: Monheim am Rhein, (wele Duesseldorfu) na ta okazyjo skry�li�, skomponowo�, za�piywo� i nagro� na CD pora �piywek tysz na karnawal. Teroski momy ta mou�liwo�� sie s nimi zapouzna� - troszka zwyczajof, historyji i psziwionzanio do Heimatu. Tak w Domowinach �lonskich podoubnie mogom Slonzoki sfe mjejsca wychfola�, bo ci gourol tego niey zrobi, do ich tam ma�yj �ojczyzny, kiero ino dojom, czyli walczom na tyj „ma�yj”,kiej wielgo �ojczyzna je jusz „uziymniono” w Nato, a naszo tradycja t�amszom, kiej swyj niy pokazujom, abo sie jej wstydzom. I tak w naszyj historyji kultura pszichodzi�a zawdy ze Zachodu, ni ze Wschodu, i tymu som tu �piyfki w niymieckim dialekcie.

23.

Wenn esch su an ming Boomberg denke,
wie et wor, am sch�ne Rhing,
kann man mer ja nix sch�n�res schenke,
als hie an diesem Platz zu sin ...

Kiej� jo se o mojyj dzielnicy Baumberg my�la
jak to bywa�o nad piyknym Rynym
i niy mogom mi nic inszego szynkno�
�od tego by na tym placu za� by�.

 

En Boomberg am Rhing ben esch jebore,
dat es zwar schon paar Johre hin,
ming Muttersproch jeht nie verlore,
dat es jet wo esch stolz drop bin ...

W Baumbergu nad Rynym jo �ech sie urodzi�,
to jes w prowdzie wiela lot nazot,
moja gwara z Heimatu niy posz�a w niypamiy��,
i to je to z czego je�ech dumny.

 

Esch kenn noch all die ahle Stro�e
vom Goldberg bes nom �hleloch,
wie et wor- kunt mer nit alles lo�e,
de Zick die �ndert manches doch!

Jo znom jeszcze te wszyske stare uliczki, zakontki
od „Z�otyj G�ry“ do „Sowiej dziury“
co kiedy� by�o, niy mo�e pszepa��,
Cho� kiej� czas zmieni� co� nieco� jusz!

 

Fesch us dem Rhing- kunt mer noch esse,
2 Schokker loren op dem Strom,
dat han esch alles nit verjesse,
mer soh noch bes nom K�lner Dom.

Ryby z rzyki Ryn, mog�e� jeszcze je��
2 kutry walczy�y pod prond,
i tego wcale �ek niy zapomnio�,
kiej widzia�o sie asz Katedra K�ln w �oddali (20km)

 

De Stro�ebahn- stets immer p�nklich,
von Monnem kom se laut und schwer,
und dat wor t�glich - 2 Mal st�ndlich,
die letzte Fahrt es lang schon her.

A tramwaj wtedy zawdy punktualnie
z Monheim telepo� sie g�o�no i ciynszko,
i to by�o dziynnie - 2 razy w godzinie,
Ach ta ostatnio jazda by�a jusz tak downo.

 

Die alten R�mer, wie mer wesse,
dat wor ne hochmoderne Stamm,
mer dont se h�ck mit mi vermesse,
die woren schon bei us em Hamm.

To starzi Rzymianie, jak my to wiemy,
kierzy byli z modernego pochodzynia,
som dzisioj tysz do naszego porownanio,
Jako isz byli jusz w B�rgel-Hauzie - Hamm

 

Alt Dionysius, die ahle Jasse,
op Bilder kann mer se noch senn,
och sch�ne Leeder wurden hie geschaffe,
Ihr we�t schon wat esch domet men.

Stary Dionisjusza ko�cio� i stare woko� uliczki
kiere na �obrazkach widzie� mo�na jeszcze,
kaj piykne �piefki sie zmy�la�o i �piywa�o
I wy wiycie, co jo pszes to se my�lo�.

24.

Die Glocken von St. Gereon hant ne sch�ne Klang,
sie schallen �wer d� ahle Maat
und klopfen am Schelmenturm an.
Und d� Rhing r�f us singem Bett
„wie fruh kann da sin, da sun�n Altstadt h�t“,
die Glocken von St. Gereon hant ne sch�ne Klang.

Dzwony St.Gereona majom piykny klang
d�wiynczom ponad starym targowiskiym
i jak bije budzi wie�a Schelmenturm.
A Ren ob�apio nos swym korytem i psziwo�uje
„jak downi mog�o by� z ich starym miastym”,
Dzwony tego ko�cio�a majom piykny klang

 

Die ahle Stro�e jeder kennt,
lenks und r�z vom Turm,
seit Kniprodes Zeiten gab es hier
doch so manchen Sturm.
Die Eiche op dem Kradepohl,
die Freiheit und die Putejass,
wo nur kann et sch�ner sin,
als en Monnem am Rhing?

Te stare uliczki ko�dy tu zno�,
na prawo i lewo tyj wie�y,
od czasow ich Mistrza Kniproga z Malborku jak by�
cho� czasym i czynsto ze szturmym.
Tak dymbowa ga�y� nad „��wim stawym“,
czy wolno�� na Pute-gasse nasych poetow znom,
i kaj tak piyknie mog�oby by�
jak niy w Monnem am Rhein.

 

Und f�hrst Du von Monnem raus en de Welt,
fern von zu Haus,
pack desch dat Heimweh, brich�s af di Zelt,
nix wie nach Haus,
d� Schelmenturm hie jeder kennt,
mi H�z f�r Monnem brennt ....

A jak wyparzisz z Monheim w daleki �fjat,
daleko �ot cha�py,
zmogo cie tynsknota, to zwi� tfe namioty,
i nic inszego jak do cha�py,
kaj wie�a Schelmenturm ko�dymu znano,
i moje serce do Monheim rozpolo.

Prawie wszysko je tu pedziane w nadry�skim dialekcie, mowie potocznyj „Mundart”. Sto lot jus �piywane som gwarom perfektnom, f tym fallu skry�lone na papiyrze, dlo �upamiyntniynio by sie niy straci�y. Czynsto jedyn z K�lnu niy wiy co fansoli s D�sseldorfu, bo tak som indiwidualne. A �lonsko tu gwara, sie niy dziwujcie, ech na gipko tu pszeflancowo� s tego dialektu i niy je perfekt. Za to Wos pszeproszom, bok kcio� Wos ino do tyj atmosfery hajmatofskyj s nad Rynu pszibli�y�. Tak kou�dy teroski wiy, co za tymaty som f tyk �piyfkach. Taki �ek mio� cel. A pszi �okazji i Wy to widzicie, isz w karnawale je ino einfachowe �ycie pokozane - ale wdycki s mi�o�ciom do miejsca �urodzynio - domowiny, f ich nomynklaturze do Heimatu. Insi ludziska to ino �opserwujom i fajnie tolerujom te zwaczaje, niy bulom tego, co �fjynte �ot urodzynio i sie s tego niy wyhihrajom!

I powiy�cie, jak ci komuni�ci mogli tolerowa� tako podobno �lonsko mi�o�� do ziymi i tradycja, kiej oni sami nom nowo kultura chcieli pszeflancowa�, ros za Sanacji pszi Gra�y�skim i po 45-ym pszez calutke 50 lot. Tak z �olym cza pedzie�, isz do dzisioj sie tak tysz robi.

Wymy�lili f tym czasie pojy�cie „ma�ej Ojczyzny” jako ersac do s�owa „Heimat” na G�rnym Slonsku. My�la�a pszi tym prof.Dorota Simonides, pszipisa� to wszyskim mieszka�com, czyli tym zasiedzia�ych �ot wiekof i tym co psziszli za robotom eli za domkym po wygnanych dlo wygnanych z ich Kres�w. To pojy�cie pasuje jak ulo� do pszibyszy, ale nie zasiedzia�ych autochtonow od wiekof f tyj krainie. Tak podobnie przyjynto to pojy�cie i w Kielcach i Sosnowcu, Pomorzu czy Lublinie, wszy�dzie - mimo isz tam jako takego „heimatu” niy by�o. Ale na Gorno�lonskyj ziymi to pojy�cie „ma�yj �ojczyzny” niy pasuje. O pszeproszom - pasuje dlo pszibyszy, ale niy dlo starych, tu urodzonych Slonzokof. Bo tu wykludzi�y sie dwa charaktery ludzi, tych pszibytych i tych od dawna zasiedzia�ych. Dlo tych zasiedzia�ych, abo tu urodzonych pasuje jak ulo� s�owo s�owia�sko-�aci�ske ino „Domowina”. I niy pasuje �odno inszo nazwa probowano z przymiotnikiem: „lokalna” (wg. dr J. Ziembi�skiego), eli „prywatna” (wg. prof.M.Szczepa�skiego), eli „ma�a” (wg. prof. D. Simonides) - do tyj „Ojczyzna”. To pszibysze muszom „walczy�”, by sie tu wgry��, jak za czasof prawie wielkej �fjetno�ci wiekiej Ojczyzny. Tu zasiedzieli nie walczyli i niy walczom, bo som na sfojim, cho� w mniejszo�ci i polskiej i niymieckiej i tysz czeskej, �lonskyj.

A jo w Niemcach jak i insi ze Slonska abo i ci Polacy w „Polonii” mieszkomy tu nie w Heimacie a w „ma�yj �ojczy�nie” - bo tu my walczymy o sfa sztella, Geld, o stosunki z tu zasiedzia�ymi od wiekof. Tak samo je teras na Slonsku - ino isz pszibysze som wiynkszo�ciom i �oni dyktujom, a Slonzok siedzi jak mysz pod miet�om i niy chce sie wyrychli�, byk piero�sko pedzio�.

I fto mo dba� o �lonsko tradycja - jak wiynkszo�� jom t�amsi, tworzonc nowe dziwolongi z wyuczonym jak papuga u aktorof z literom „�”. Nadzieja f tych jusz na Slonsku urodzonych (co wida� tysz w Niemcach), isz wstydzom sie starych tradycji sfych pszodkof (Lwowiak�w w Polsce czy Slonzok�w w Niemcach) - wchodzom w nurt Landu eli krainy gdzie sie urodzili.

W nich je nadzieja, isz na G.Slonsku zacznom nawroca� do tradycji tej ziymi - by w Europie sie pokoza� - „ja,jo je ze Slonska”, tego jusz 800 lot w Europie, do kieryj teroski za� idymy. I tak mo�na z dumom i podniesionym czo�ym popaczi� w �oczy i zadziwia� pszisz�ych tu u nos Europejczykof, do kierych my sie wszyscy zaliczomy. - Robcie to pszinojmniej na karnawale - mo�e sie poleku s tego letargu �obudzicie! Tego wom winszuje s karnawa�owym HELLAU.

Peter Karl Sczepanek

den 6.1.2002




« zur�ck zur Rubrik Kultur

[ AKTUELL ]  [ POLITIK ]  [ EKO-NOMIA ]  [ KULTUR ]  [ HISTORIA ]  [ Z ARCHIWUM ]  [ PUBLIKACJE ]  [ MINIATURY ]  [ VITA ]
[ REAKCJE ]  [ DEBATA ]  [ Z FORUM ]  [ INFORMACJE ]  [ HUMOR ]  [ OFERTY ]  [ INDEX ]  [ FORMAT ]  [ ARCHIV ]  [ SUCHEN ]

Addmotor Electric Bike| Electric bike shop / electric bicycle shop Electric bike review| Electric trike| Fat tire electric bike| Best electric bike| Electric bicycle/E bike| Electric bikes for sale| Folding electric bike| Electric mountain bike| Electric tricycle Mid drive electric bike| Juiced Bikes Pedego Rad-Power

Tomtop| Online shop| Online Einkaufen

地產代理/物業投資| 租辦公室/租寫字樓| 地產新聞| 甲級寫字樓/頂手| Grade A Office| Commercial Building / Office building| Hong Kong Office Rental| Rent Office| Office for lease / office leasing| Office for sale| Office relocation

DecorCollection European design furniture| sofa hk| sofas| beds| coffee tables| dining tables| dining chairs| sideboards| furniture hk| Cattelan Italia| Koinor

International schools hong kong| Wycombe Abbey| private school hong kong| English primary school Hong Kong| primary education| boarding school Hong Kong| Wycombe Abbey School

邮件营销| 電郵推廣| 邮件群发软件| Email Marketing| 搜尋引擎優化 SEO