Ko�ci�ki drewniane na G�rnym Sl�sku

Jest to przesz�o�� albo przysz�o��

Moja propozycja do wyr�nienia obiekt�w sakralnych G�rnego Sl�ska w Polsce przez Stowarzyszenie Europa-Nostra w Den Haag w roku 2000

Wydaje si� ka�demu w �wiecie, �e G�rny Sl�sk - le��cy w �rodku na po�udniu Polski, u st�p pasma g�rskiego Beskidy i nad g�rn� cz�ci� rzeki Odry - to tylko przemys� ci�ki z jego kopalniami, hutami i elektrowniami.

W mieszka�cach tej krainy drzema�o zawsze co� wi�cej. Sl�zacy byli wychowani w swoistej kulturze chrze�cija�skiej, w swoistym przywi�zaniu do tej ziemi swoich praojc�w. W�adali w dziejach tysi�cletniego istnienia trzema j�zykami, wychowani w trzech kulturach.Ten swoisty charakter cz�owieka, a zarazem tej krainy geograficznej w Europie zawdzi�czaj� w du�ej mierze istniej�cym tu od wiek�w - ma�ym ko�ci�kom drewnianym porozsiewanych po ca�ym G�rnym Sl�sku w okolicach miast Opola, Raciborza, Gliwic, Katowic i Bielska.

Ko�ci�ki te powsta�y od czas�w, gdy w XIII wieku pierwsi zakonnicy Cystersi przybyli z Zachodu do Rud Raciborskich.Szerzyli oni wiar�, kultur� i gospodark� europejsk� w tym regionie. Na terenie tym, bardzo zalesionym i podmok�ym, budowano ko�ci�ki drewniane. Do dzi� istniej�, przetrwa�y czasy od XVII wieku.

Dzisiejszy G�rny Sl�sk wielko�ci 1/4 Holandii, posiada 4,5 mln mieszka�c�w, gdzie w�r�d du�ych, znajduje si� do 110 ma�ych ko�ci�k�w drewnianych licz�cy ka�dy ponad 200 lat.Jest to ewenement w skali europejskiej, niepowtarzalny charakter z tej ziemi czarnej. Ka�dy z tych ko�ci�k�w jest czynny, odbywaj� si� tygodniowo do 10 mszy �w., po 3 w niedziel� i raz w dni powszednie.

Uroku dodaje ciekawa architektura sakralna tych ko�ci�k�w, o wymiarach 20 m i szeroko�ci 10 m �rednio, z charakterystycznymi wie�yczkami w kszta�cie cebuli lub ostrza, zdala ukazuj�c si� swym widokiem i oznajmiaj�c g�osem ma�ego dzwonka porannego swoje istnienie.W �rodku atmosfera minionych czas�w, ozdoby figur drewnianych z wizerunkami ich patron�w m.in. �w. Jana Nepomucena, �w. J�zefa, �w. Walentego, �w. Wawrzynca i oczywi�cie z Naj�wi�tsz� Mari� Pann� z Dzieci�tkiem Jezus, czy last but not least �w.Anny Samotrzeciej.

Stare freski i drewniane o�tarze, wraz ze �piewem ponad stu uczestni�w na ka�dej mszy, robi wra�enie, jakby�my znajdowali si� w czasach naszych praojc�w.Pozw�lmy tym cudom, stworzonych przez ludzi tego regionu, przetrwa� nast�pne wieki. By Europa sw� swoisto��, niepowtarzalno��, w�a�nie na G�rnym Sl�sku mog�a dalej kontynuowa�, piel�gnowa� sw� tradycj� i kultur� w dobie chrze�cija�skiej dwutysi�cznej przynale�no�ci do jednej wsp�lnej rodziny - zwanej Europ�.

Jest to dzi� naszym naczelnym zadaniem.Niech Europa-Nostra z siedzib� w Hadze potwierdzi swym wyr�nieniem rang� tego zbiorowego cudu �wiata - ko�ci�kom drewnianym na Sl�sku w�a�nie w Europie na prze�omie XX i XXI wieku.

Ten pomost czasowy, dzi�ki tym ko�ci�kom, jest te� pomostem geograficznym w Europie, ��cz�cym od pasma g�rskiego Sudet�w z Zachodu porzez Beskidy, gdzie wtopione ko�ci�ki ozdabiaj� ich krajobraz, rozprzestrzeniaj�c si� a� po Karpaty id�c w ten spos�b na Wsch�d Europy. Tu le�y istota i wa�no�� tych g�rno�l�skich obiekt�w sakralnych, historyczno-religijnego pomostu z przesz�o�ci w przysz�o�� do wsp�lnej Europy.

Cz�onek Europa-Nostra

Peter Karl Sczepanek