|
|
Rozwa�ania starego �l�zaka o J�zefie von
Eichendorffie
Freiherr J�zef von Eichendorff. Piewca �laskiej ziemi. �l�skich
nizin i wy�yn (O T�ler weit, o H�hen). �l�skich dr�g i scie�ek,
prowadz�cych do �l�skich osad, wsi i miasteczek (Der frohe Wandersmann)
Wesoly w�drownik.
�l�skie by�y wtedy, s� dzisiaj i pozostan� - p�ki �wiat �wiatem -
�ubowice, Brzezie, Pogrzebie�, Rzuch�w, Lyski, Sumina, Psz�w, Dzimierz.
Tego nie da si� przewie�� - nawet na stu platformach - ani na Wsch�d,
ani na Zach�d.
Tedy pozostan� na swoim miejscu, cho� zalane asfaltem, drogi zje�d�one
konno, w bryczkach, landauerach przez bliskich, przyjaci� i samego J�zefa
von Eichendorffa.
�l�skie by�y wtedy dni radosne, smutne i zwyczajne - bez zdarze�
godnych odnotowania. W Tworkowie - maj�tku hr. Eichendorffa - wybuch�o
prawdziwe, pierwsze powstanie. By�o to po tym, jak pewien kapelonek
przeczyta� z ambony w ko�ciele rozporz�dzenie od kr�la - dot�d przed
ch�opami tajone. ...
Rudolf Paciok
Stary dialekt �l�ski w pie�ni zwyczajowej
z XVII wieku
Trzeci� form� krzewienia i kultywowania
prastarej mowy danej domowiny s� pie�ni zwyczajowe jak i opiewaj�ce mi�o��
do rodzinnych stron, to ten j�zyk i opisywane w nich zwyczaje daj� moc
niecodzienn�.
Jak ju� nadmienia�em przy pie�niach kol�dowych,
czy przy karnawa�owych, gwar� si� w obecnych czasach nie nadu�ywa. W
obecno�ci os�b nie z domowin, czyli w obecno�ci ludzi z „ma�ych
ojczyzn” nale�y z grzeczno�ci dyskutowa� w j�zyku zrozumia�ym
dla wszyskich. Tak robi� na Zachodzie, tak r�bcie i Wy. W takiej
sytuacji, w gwarze, obni�acie automatycznie swoj� warto�� w oczach
innych, wi�c raczej to nie wypada, przed innymi si� „wywy�sza�”,
bo zostaniecie poni�eni. ...
Peter Karl Sczepanek
|
|
Meine Heimat im Fr�hling
Ich bl�tt're mit traurigen Herzen
im Buch der Vergangenheit
und sehe mit qu�llenden Schmerzen
die Heimat im Fr�hlingskleid ...
Sebald A. Kriebus
Pie�� w dialekcie �l�skim z
okolic Breslau w XVII wieku
A to po to tylko, by pokaza� jak pos�ugiwano
si� gwar� i jaka ona by�a. ...
Peter Karl Sczepanek
Szanowny Panie Prezydencie
Zabrza
„Zabrze Nowego
Wieku” to tytu� wystawy malarskiej Anny i Stanis�awa
SZROBORZ�W z Gliwic, z wernisa�em 12.10.2001 w Centrum
Handlowym M1 w Zabrzu. ...
Peter Karl Sczepanek
|