Click here to send us your inquires or call (852) 36130518

[ECHO �LONSKA]  [FORUM]  [SERVIS]  [�LONSK]  [RUCH AUTONOMII �L�SKA]

« IMPRESSUM

KONTAKT

post@EchoSlonska.com

11_02/2003

ECHO �LONSKA

« nazot «


Eduard August Schroeder in Teschen

na pocz�ntku XX-go stolecio

W Echo Slonska – Nr 7 Eduard A. Schroeder przedstawiou si� w roku 1919 jako zdecydowany zwolennik powstanio samodzielnego nautralnego Pa�stwa Cieszy�skiego pod protektoratem Zjednoczonych Stan�w P�nocnej Ameryki.

Teraz przedstawia kr�tko E.A. Schroeder’a na pocz�ntku XX-stolecio. W – Adressen Buch der Stadt Teschen ... z roku 1906 stoi napisane:

Staatliche konzel.handelschule
Demelplatz 7
Direktor und Inhaber: Eduard August Schroeder

Nast�pnie w kilku pozycjach wymieniono prowadzone tam�e jednoroczne kursy; dla Pa� i Dziewcz�t – miejscowych i zamiejscowych, dla m�odych M�czyzn i ekstra kurs dla Dam oraz inne kursy nieobligatoryjne. Jest to drobny przyk�ad na szeroko zakrojono dzia�alno�� Schroedera.

W tym czasie Rynek G��wny Cieszyna – obecnie, wtedy Demelplatz Teschyn’a nazywany tak od nazwiska zas�u�onego burmistrza w latach 1861 – 1892 (z rocznym przerw�m – 1875) – Dr Johann Demel von Elsweher – zostaje poddany zdecydowanej modernizacji – przebudowie wraz z ca�ym miastem, a burmistrzem jest syn wymienionego wy�ej, Leonard von Demel (do roku 1915),

Ni�ej, �wczesny widok Rynku w kierunku wschodnim.

Do miasta – nieco ponad 20 tysiyncy ludzi z ponad tysioncym �o�nierzy – austryjok�w jad�m z Wiednia wielkie piyniondze.

Miasto jest upiynkszane np. w dwa wspaniaue dynkmale – pomniki Franza Schuberta, i ze �niy�no – bio�ego carraryjskiego marmuru Fryderyka Schillera (1901 i 1906 r.) – artyst�w rze�biarzy Karl’a Schwerzek i Hans’a Schwathego, wiede�czyk�w ze shlonskim rodowodym, te� wcze�niej pomnik �w. Nepomuka na mo�cie zamkowym i wiele innych zosta�o zniszczonych p�niej przez nacjonalizm polski i komunistyczny. Pomniki godne najwiynkszych Metropolii Europejskich! W latach 50/60 – tych zniszczono zabytkowy cmentarz przi Ko�ciele �w. Tr�jcy a ju� podczas „Wojny Jaruzelskiego na pocz�tku lat 80-tych XX wieku drugi zabytkowy cmentarz przy Ko�ciele �w. Jerzego. Teraz nikt w mie�cie nie mo�e powiedzie� kaj jest mogi�a E.A. Schroedera czy np. zas�u�onego dla miasta ks. Szersznika i dziesi�tek innych. Ludzie Jaruzelskiego zadbali jednak by gr�b ( Anna i Andreas Zawadzkich jako kojarz�cy si� z Aleksandrem Zaw. na �l�sku, pozostawi� nienaruszonym, przy ko�ciele �w. Jerzego). Tak to chmura ko�tu�stwa Londzino-Gra�y�sko-Jaruzelskiego skutecznie hamuje niestety zdrowe pr�dy europejskiej odnowy. O galicyjskim ko�tu�stwie w Cieszynie m�wi� ju� w 1938 roku poeta polski Julian Przybo�, gdy pr�bowa� si� tam zadomowi� ale w tym�e roku Cieszyn jednak opu�ci�. Jest mi przykro o tym pisa�, bo tam�e w Cieszynie zdoby�em jednak matur� w roku 1958 i mog�o si� wydawa�, �e nast�puje pewien prze�om my�lowy zwi�zany z poszanowanie dorobku kulturowego pokole�.

Tak si� jednak nie sta�o a nacjonalizmy maj� si� dobrze, niestety.

Wracaj�c jednak do Schrodera – w tym czasie zamieszkuje familijn� kamienic� (fam. od 1653 roku) i dopiyro p�niej – w roku 1911 przebuduje j� podnosz�c o dwa pi�tra. W roku nastympnym i hotel „Brunatny Jele�” czeko podobny zabieg. Od tego czasu do dzisio te budynki i budynek poczty wyra�nie dominuj� w Rynku. Jakby nie dor�wuje im nawet Ratusz.

Schroeder jest bardzo pilnym obserwatorem �ycia, kt�re szeroko p�ynie pod oknami kamienicy.

Wielkie piyniondze (by�o wy�ej) potrzebuj�m uj�cia. W samym Rynku w tym czasie jest osiym restauracji i kaffejek. Ruch budowlany w mie�cie jest tak wielki, �e idzie go chyba por�wna� np. z budow� Nowych Tych(�w) – 50 lat p�niej. Naprzeciwko okien mo Schroeder post�j doro�ek a dwa razy w tydniu jeszcze torg. Schroeder poza tym jest wyjontkowo aktywny – prowadzi np. akcjo popularyzowania zarybienia Olzy w ca�ym jej biegu, od lat propagowa� te� nowoczesne sposoby gospodarowania, by� te� jednym z organizator�w turystyki beskidzkiej. Zarajestrowanych jest te� w mie�cie na 1900 rok 85 zwi�zk�w i stowarzysze�, w nast�pnej dekadzie ilo�� ich ulegnie podwojeniu!

Nietrudno by�o Mu wi�c dostrzec problem alkoholizmu i jako zjawisko spo�eczne pr�bowa� go okre�li�, bada� i szuka� sposob�w jego ograniczenia. W broszurce kiero dedykuje przyjacio�om i protektorom, w tym Kronprintzowi (nast�pcy tronu) Rudolfowi von Osterreich – przyjacio�om wymienionym z Nazwiska – w Berlinie, Pary�u, Helsingfors, Gottingen, Gorz – na kilkunastu stronicach zatytu�owanych jak ni�ej przedstawiono:

E.A. Schoeder w naukowych rozrachunku przedstawia historyczne od Starego poprzez Nowy Testament – z wyliczeniem werset�w! uwarunkowania dotycz�ce zjawiska, wywodz�ce si� od Natury z jego gospodarcz� – ekonomicznymi nast�pstwami, konsumpcyjno – kulturowe i te� odurzaj�ce u�ycie, jest odwo�anie si� do nauki Darwina. Alkoholizm w szkole – co robi� nauczyciel z problemem alkoholizmu u m�odych?, a co lekarze? Ko�ci�?, W�adza lokalna?, Pa�stwo – Osterrieich? Choroby alkoholowe – z obci��eniem dziedzicznym? Pytania i propozycje.

Ni�ej charakterystyczny obrazek na poczt�wce z tego okresu, oraz kilka stronic orygina�u broszurki E.A. Schroedera z fotokopii.

Broszura zas�uguje na przet�umaczenie (na j�zyk polski) i uzupe�nienie o do�wiadczenie ca�ego XX-ego wieku!. Liczb� trwale uzale�nionych od alkoholu w Czechach i Polsce ocenia si� obecnie odpowiednio na oko�o 1 i 5 mln os�b.

Jeszcze kilka zda� jakby epilogu:

Schroeder swoj� rozprawk� wpisuje si� w rozwa�ania pr�buj�ce ogranicza� negatywne skutki nadu�ycia alkoholi. Z perspektywy wida�, �e dzia�ania te nie zawsze – chocia�by ameryka�ska prohibicja (1916) 1920 – 1933 zdaj� egzamin. „S�abo��” ludzka – organizacja ca�ych spo�ecze�stwa kierowanych przez niekompetentne rz�dy, kt�re w sprzeda�y alkoholu cz�sto widz� wa�n� pozycj� prymitywnie ustalanych kolejnych bud�et�w pa�stwa, nie dostrzegaj� koszt�w tragicznych nast�pstw nadu�yciu alkoholu w rodzinach czy np. w komunikacji – ruchu samochodowym.

W broszurce Schroedera (wyd. 1907 r.) komunikacja mechaniczna w�a�ciwie nieistnia�a - nawet tramwaj do Teschyna wprowadzono przed okna Schroedera dopiero – ju�, w roku 1911 a koniki u doro�ek to raczej alkoholu nie u�ywa�y, za to zachowania ludzkie zwi�zane z tym�e trunkiem potrafi� by� zupe�nie nieprzewidywalne.

A czy problem alkoholizmu w Cieszynie istnieje wsp�cze�nie? – niech odpowiedz� sami Cieszynianie.

P. S. Moje pytanie.

Dlaczego Schroedera nadal si� bojkotuje �ladem nacjonalistycznej Gwiazdki Cieszy�skiej a w „Uniwersytecie �l�skim” nie powsta�a nawet jedna praca magisterska, nie m�wi�c ju� o doktorskich na temat dzia�alno�ci i dokona� Eduarda Augusta Schrodera?

W nast�pnym odcinku m.in.
E.A. Schroeder – Die Politische Okonomie – Verlag Stuttgart 1885

Ewald Bienia
wrzesie� 2002



 

 


« zur�ck «

[ HOME ] [ INDEX ] [ FORMAT-A4 ] [ ARCHIV-2002 ] [ SUCHEN ]

Addmotor Electric Bike| Electric bike shop / electric bicycle shop Electric bike review| Electric trike| Fat tire electric bike| Best electric bike| Electric bicycle/E bike| Electric bikes for sale| Folding electric bike| Electric mountain bike| Electric tricycle Mid drive electric bike| Juiced Bikes Pedego Rad-Power

Tomtop| Online shop| Online Einkaufen

地產代理/物業投資| 租辦公室/租寫字樓| 地產新聞| 甲級寫字樓/頂手| Grade A Office| Commercial Building / Office building| Hong Kong Office Rental| Rent Office| Office for lease / office leasing| Office for sale| Office relocation

DecorCollection European design furniture| sofa hk| sofas| beds| coffee tables| dining tables| dining chairs| sideboards| furniture hk| Cattelan Italia| Koinor

International schools hong kong| Wycombe Abbey| private school hong kong| English primary school Hong Kong| primary education| boarding school Hong Kong| Wycombe Abbey School

邮件营销| 電郵推廣| 邮件群发软件| Email Marketing| 搜尋引擎優化 SEO