Click here to send us your inquires or call (852) 36130518

[ECHO �LONSKA]  [FORUM]  [SERVIS]  [�LONSK]  [RUCH AUTONOMII �L�SKA]

« IMPRESSUM

KONTAKT

post@EchoSlonska.com

11_02/2003

ECHO �LONSKA

« nazot «


Denn Karneval gibt es nur einmal im Jahr
Przeca ros w roczku momy karnawa�

Karneval am Rhein! - karnawa� nad Rynym

Ta tradycja jusz �ot 100 lot – w unifotmach jak za Starego Fritza w Prusach, kaj i my w Slonsku byli, i tak sie �osta�o w kitlach �o�to-niebieskich w farbach Slonska - tes widzymy.Pszet popielcym w poniedzia�ek je tzw. Rosen-Montag na Westfalii i Nadrynii, w Saksoni, kaj je wolne �ot roboty – i idzie sie na Rosenmontag-Zug , pochod. Wszjyscy sie wygupiajom, �piewajom, sie ca�ujom, ko�dy je pozytywnie przija�nie nastawiony. Ale i wytykajom w wicach, co le�y im na sercu. Tu niy cza sie fstydzi�, mogiemy wali� �lonskom gwarom wiela cza – na tym tysz polega karnawa� – czu� sie jak u siebie w doma – DOMOWINIE, eli w Heimacie.

Teroski pozwalom sie Wom da� pora karnawa�owych �piywek, kiere jusz 10 lot �piywom w chorze mynskim Bayer-Leverkusen Tematyka jest �yciowo: o mi�o�ci, tradycji, przywionzaniu do miasta, mi�o�ci do Heimatu, jak u Wos do DOMOWINY, tam kaj sie urodzili�cie. Ci co na Slonsk przyszli, je to dlo nich tzw: „ma�o �ojczyzna”, kaj walczom o forsa, robota, stanowisko, politykujom, po prostu walczom o przetrwanie– stont ta �ojczyzna – ma�o. Przibysze, czyli ci z tej „ma�ej” niy kfapiom sie do mi�o�� do tyj ziymi – jak to pokazujom te pie�ni. Na Wos spoczywo �odpowiedzialno�� – dalij ta tradycja kultywowa� – jak to poni�ej pokazuja! Alym jes rot, isz wiycie, �o co idzie f karnawale – Hellau Wos witom, i se po�piywomy:

1.

Ov kr�zz oder quer,
ov Kn��ch oder H��r
mer losse nit, un losse nit vum Faster leer�!
A ju ja, a ju ja, jetz gehts wieder ju ja,
jetz jeiht et lo�!
Denn einmal nur im Jahr ist Karneval,
ist Karneval am Rhein!

Abo na kszisz,abo na szago
eli to chlopek eli panoczek
My niy dopuszczymy bys ta noc szalu opuscil
A ju ja, a ju ja, teroski zas robiymy a ju ja,
teroski idzie na fest!
Przeca ros w roczku je karnawal,
e karnawal nad Rynym

2.

Ja das ist K�ln,
die sch�nste Stadt am Rhein!
Und nur in K�ln – da m�chte� ich immer sein.

Ja, to je Kolonia
nojgryfniejsze miasto nad Rynym!
I ino w Colonii – tam chca zawdy byc.

3.

N�ngzehnhundert Johr
steiht uns� K�lle am Rhing
N�ngzehnhundert Johr
Sin mer jeck am Rhing!

Dziewiyntnoscie wiekof
stoji dlo nos Colonia nad Rynym
Dziewiyntnoscie wiekof
Som my zwariowani nad Rynym.

4.

Laache, b�tze danze,
springe dun mer jo h�ck,
noch ens hundert Johr,
levven andere L�ck!

Smiychy, kusiczki i tance,
nie lopuszczajom nos dzisioj,
choc po stu rokach,
zyjom tu insze ludzie.

5.

Wasser vun K�lle es jot
Oh leever Jott jevv uns Wasser
- denn janz K�lle – h�tt Doosch!
Oh leever Jott jevv uns Wasser
- un helf uns uss dr Nut!
Dat Wasser vun K�lle es jot!

Woda z Colonii je dobro
Oh kochany PonBoczku dej nom wody
- bo calusko Colonia – mo pragniynie!
Oh kochany PonBoczku dej nom wody
- i pomoz nom f tyj biydzie!
Ta wodzicka z Colonii je gut!

6.

Et gilt et Brauchtum zo bewahre
Dat uns jo all am H�tze Litt,
et gilt et Brauchtum zo bewahre
weil et nor einmol K�lle jitt

Som bogactfa kiere cza chronic
to nom wszyskim na sercu lezy,
som bogactfa kiere cza chronic
bo tyz ino jedna Colonia istnieje.

7.

Jede St�in en K�lle ess e St�ck vun deer
Jede St�in en K�lle zeug vun Ruhm und Ehr�
Mag einer Laache un meint dat w�r gestrunz,
en jedem St�in vun K�lle l��v e St�ck vun uns.

Kozdy kamiyn w Kelln je czonstkom i tfojom
Kozdy tyn kamiyn pokazuje slawa i honor
Polub sie smioc i miej usmiych niy na pokaz
Jak kozdy kamyn zyje sfom troszkom lot nos.

8.

Loor ens D�x noh K�lle,
vum Zauber bess de Platt
Em Dunkele, em Hell
wie sch�n ess doch uns Stadt!

Paczonc s Deutza s jednyj stony Rynu na drugo, na K�ln
jego lurokym som my sami tyz loczarowani
czy je ciymno, eli dni,
O jak gryfne je pszeca nasze miasto!

9.

Colonia, du wundersch�ne Stadt am Rhing,
be� unvergesslich d�m, d� einmol dich gesinn,
Die H�s�cher bunt om Aldermaat
Sin zeuge k�lscher Eigenaat
Et s�ht grad us em Dunkele,
als w�ren se am schunkele
se stonn su Kromm un scheef
als w�r�n se immer en d�r Seef
Colonia

Colonia, ty cudowne miasto nad Rynym,
niy zapomnianym tym co cie ros widzieli
Te domki kolorowe na Starym Miescie
Co sfiatczom o jednorazowosci tfojej
Widzymy je teraz o zmroku,
jakby sie wszysko kolysalo
jakby stoly ksziwo i na ukos
jakby wdycki byla podchmielono ta
Colonia

10.

Dat Glocke spill vum Rothunsturm.
H�t�ne wundersch�nen Klang!
Dat Glocke spill vum Rothunsturm
K�nnt ich h�re stundelang
�b� immer Treu� und Redlichkeit,
wie klingk dat doch su sch�n
wenn et och av zo donevven h�ut
sin dat echte k�lsche T�n

Dzwony bijom i grajom na ratusza wiezy
Czy niy majom one cudownego klangu!
Dzwony dzwiynczom na ratusza wiezy
Moglbych tak sluchac godzinami
Zawdy som nom wierne i poczciwe,
jak to sie piyknie slucho
kiedy sobie lod czasu do czasu rypnom
bo to som richtig z Colonii tony.

11.

Am Dom zu K�lle, zo K�lle am Rhing
Do klinge de Glocke su pr�chtig un fing,
He wolle mer blive, he sin mer zo Huus
He kritt uns kein Deufel, kein Deufel eruus

Pszi katedrze w Kelle, w Kelle nad Rynym
Tam dzwinczom se dzwony tak dumnie i fajnie,
Tu chcymy lostac, tu my som i w doma
Tu niy dostanie nos zodyn diobol, zodyn z inszych.

12.

Ich m�chte zu Fu� nah K�lle jo’n
Wenn ich su an ming Heimat denke
Un sin d�r Dom su v�r mir stonn
M��ch ich direk op Heim anschwenke
Ich m�chte zu Fu� nah K�lle jo’n

Wola po bosoku do Kelle isc
gdy o mojyj Domowinie mysla
i widza wtedy, isz katedra pszedy mnom stoji
hca wyrtko isc, choc tam moze i tysz niy pewnie
Chca po bosoku do Kelle dreptac.

13.

Agripina Agripinensis,
wenn da ding P�nz s�hs, bes� de vun de S�ck
Agripina Agripinensis,
wenn da ding P�nz s�hs, h�lt�s do uns f�r
doch dat ess no einmal Mode h�ck,
un mer han jo och en jecke Zick
Agripina Agripinensis.

Agripina, ty staro rzymsko Agripinensis
jak widzisz sfe dorosle dziecka, jezes w zocy
Agripina, ty staro rzymsko Agripinensis
jeckjak ty tfe dziecka widzisz, ze my zwaryjowani?
tak to stalo sie tysz modom dzisioj,
i momy, tak momy ten zwarijowany piykny czas
Agripina, ty staro rzymsko moneto – dynarze!

14.

Kumm, loss mer fiere, nit lamentiere
jet Spass un Freud,
dat h�t noch keinem Minsch jeschad.
Denn die Trone, die do laachs,
musste nit kriesche.
Loss mer fiere op k�lsche Aat.

Poccie, pofajrujmy i niy lamyntuj
troszka szpasu i uciechy,
Co jesce zodnymu czlekowi niy poszkodowalo.
Bo tfoje placzki ino ze smiychu,
A niey s beczynio sztamowac majom
Pofajrujmy na sposob jak w Kyln.

15.

Echte Fr�nde ston zesamme,
ston zesamme su wie eine Jott un Pott.
Echte Fr�nde ston zesamme,
es och dih Jl�ck op J�ck un l�uf die fott.
Fr�nde, Fr�nde, Fr�nde en dr Nut
Jon�er hundert, hundert op e Lut.
Echte Fr�nde ston zesamme,
su wie eine Jott un Pott.
ciala.

Prowdziwe pszijaciele czimajom razym,
Czimajom cusamyn jak Bog i Gornek
Prowdziwe kameraty czimajom ze sobom
Nawet kiej szczynscie je w drodze abo ci uciyklo.
Kumple, kumple, przijaciele zawsze w poczebie
Setki lot, jak ta staro miarka do mielynia bonkawy
Prowdziwe Frojndy czimajom cusamyn,
Jak Bog dlo nasego ducha i gorczek jodla dlo

16.

Dicke M�dchen haben sch�ne Namen
Hei�en Tosca, Rosa oder Carmen
Dicke M�dchen machen mich verr�ckt
Dicke M�dchen hat der Himmel geschickt!

Pulchniutke paniynki majom gryfne namen
Nazywane: Tosca, Rosa czy Carmen
Grubiutke paniynki robiom mje zwaryjowanym
Pulchniutke paniynki z nieba nom zeslali!

17.

Aber heut – sind wir fidel
– ein Herz und eine Seel.
Heut� zieh�n wir los! Heut� wird gelacht!
Heut� machen wir�ne tolle Nacht.

Ale dzisioj som my weseli
z jednym wspolnym sercym i duszom
Dzisioj idymy zaczynac. Lo bydzie dzis chichranio!
Dzisioj se zrobiymy fajno noc.

Sprobojcie se tysz jakes spiyfki na ta lokazyjo pszigoutowac – by sie pouwygupiac, posmioc, poczuc sie kr�lym na rowni s inszymi – tak sie lotstresujesz, a i powoli szacunku tysz nabieresz do sfyj krainy – domowiny slonskyj. S Tobom i insi pojdom f Twoje slady.
Karneval w Heimacie albo karnawal w Domowinie czy prywatnej, lokalnej, malej Lojczyznie

18.

Ganz verr�ckt auf Mini bin i
Ver�ckt auf Mini bin i,
ei-jei-jei-jei
Da kommt man der Natur
so richtig auf der Spur

Calkiym zwariowany na mini jo jes
zwariowany na mini jezech,
ei-jaj, a-jaj, jaj
Pszes to som my blizyj natury
i to na richtigym tropie.

19.

O Mosella, du hast doch so viel Wein
O Mosella, trinkst du den Wein allein?
In deinem Garten Eden,
w�chst doch der Wein f�r jeden,
und ohne Wein kann ich nicht sein,
O Mosella

O Mozella, w tobie je tyla wina
O Mozela, czy ty se pijesz to wino sama?
W twojim Edenskim Ogrodzie
rosnom nam winogrona dlo wszyskich,
i bez wina niy moglo mje byc,
O rzyko Mozello

20.

Heidewitzka, Herr Kapit�n!
Mem M�llemer B��tche fahre mer su g�hn
M�r kann su sch�n em Dunkele schunkele
Wenn �vver uns de St��ne funkele
Heidewitzka, Herr Kapit�n!

Hajdywiczka, wiesniaczka, panie kapitan
w lotce Millemajera plynie sie tak fajnie
mozna sie pjyknie w ciemnosci kolysac
kiedy nad nami sie gwizdki rozblyskujom
Hajdywiczka, wiesniaczka z kapitanem!

21.

Wir sind die Eingeborenen von Trizonesien
Heidi tschimmela tschimmela tschimmella bumm!
Wir haben M�gdelein mit feurig wildem Wesien
Heidi tschimmela tschimmela tschimmella bumm!
Wir sind zwar keine Menschen fresser,
doch wir k�ssen um so besser,
Wir sind die Eingeborenen von Trizonesien
Heidi tschimmela tschimmela tschimmella bumm!
Tschimm-bumm!

My som urodzyni ze cony 3-ch kultur
Hajdi czimela, czimela, czimela, bum!
My tysz momy dziolchy ogniste i s ikrom
Hajdi czimela, czimela, czimela, bum!
My niy som zodne ludozercy, jak myslicie,
tesz calujymy, i to jeszcze lepiyj,
Bo urodzyni my som na granicy 3 kultur
Hajdi czimela, czimela, czimela, bum!
Czim-bum!

Czy ta spiyfka niy pasuje do pszibylych przed 100 laty za chlebym ze Slonska, z ich Heimatu, krainy tszi narodosciowej i jynzykowej, teroski do nowej – „malyj lojczyzny”, do Kolonii?

22.

Die Glocken von St. Gereon hant ne sch�ne Klang,
sie schallen �wer d� ahle Maat
und klopfen am Schelmenturm an.
Und d� Rhing r�f us singem Bett
„wie fruh kann da sin, da sun�n Altstadt h�t“,
die Glocken von St. Gereon hant ne sch�ne Klang.
Die ahle Stro�e jeder kennt,
lenks und r�z vom Turm,
seit Kniprodes Zeiten gab es hier
doch so manchen Sturm.
Die Eiche op dem Kradepohl,
die Freiheit und die Putejass,
wo nur kann et sch�ner sin,
als en Monnem am Rhing?

Dzwony St.Gereona majom piykny klang
dzwiynczom ponad starym targym
i jak bije budzi wieza Schelmenturm.
A Ren oblapio nos swym korytem psziwoluje
„jak downi moglo byc z ich starym miastym”,
Dzwony tego kosciola majom piykny klang
Te stare uliczki kozdy tu znol,
na prawo i lewo tyj wiezy,
od czasow ich Mistrza Kniproda z Malborku jak byl
choc czasym i czynsto ze szturmym.
Tak dymbowa galynz nad „z�lwim stawym“,
czy wolnosc na Pute-gasse nasych poetow znom,
i kaj tak piyknie mogloby byc
jak niy w Monnem am Rhein.


Und f�hrst Du von Monnem raus en de Welt,
fern von zu Haus,
pack desch dat Heimweh, brich�s af di Zelt,
nix wie nach Haus,
d� Schelmenturm hie jeder kennt,
mi H�z f�r Monnem brennt ....


A jak wyparzisz z Monheim w daleki sfjat,
daleko lot chalpy,
zmogo cie tynsknota, to zwin tfe namioty,
i nic inszego jak do chalpy,
kaj wieza Schelmenturm kozdymu znano,
i moje serce do Monheimu rozpolo.

Prawie wszysko je tu pedziane w nadrynskim dialekcie, mowie potocznyj „Mundart”. Sto lot jus spiywane som gwarom perfektnom, f tym fallu skryslone na papiyrze, dlo lupamiyntniynio by sie niy stracily. Czynsto jedyn z K�lnu niy wiy co fansoli s D�sseldorfu, bo tak som indiwidualnete gotki. A slonsko tu gwara, sie niy dziwujcie, ech na gipko tu pszeflancowol s tego dialektu i niy je perfekt. Za to Wos pszeproszom, bok kciol Wos ino do tyj atmosfery hajmatofskyj s nad Rynu psziblizyc. Tak kouzdy teroski wiy, co za tymaty som f tyk spiyfkach. Taki zek miol cel. A pszi lokazji i Wy to widzicie, isz w karnawale je ino einfachowe zycie pokozane – ale wdycki s milosciom do miejsca lurodzynio – domowiny, f ich nomynklaturze do Heimatu. Insi ludziska to ino lopserwujom i fajnie tolerujom te zwaczaje, niy bulom tego, co sfjynte lot urodzynio i sie s tego niy wyhihrajom!
I powiyccie, jak ci komunisci mogli tolerowac tako podobno slonsko milosc do ziymi i tradycja, kiej oni sami nom nowo kultura chcieli pszeflancowac, ros za Sanacji pszi Grazynskim i po 45-ym pszez calutke 50 lot. Tak z zolym cza pedziec, isz do dzisioj sie tak tysz robi.
Wymyslili f tym czasie pojyncie „malej Ojczyzny” jako ersac do slowa „Heimat” na G�rnym Slonsku. Myslala pszi tym prof.Dorota Simonides, pszipisac to wszyskim mieszkancom, czyli tym zasiedzialych lot wiekof i tym co psziszli za robotom, eli za domkym po wygnanych dlo wygnanych z ich Kres�w. To pojyncie pasuje jak ulol do pszibyszy, ale nie zasiedzialych autochtonow od wiekof f tyj krainie. Tak podobnie przyjynto to pojyncie i w Kielcach i Sosnowcu, Pomorzu czy Lublinie, wszyndzie – mimo isz tam jako takego „heimatu” niy bylo. Ale na Gornoslonskyj ziymi to pojyncie „malyj Lojczyzny” niy pasuje. O pszeproszom – pasuje dlo pszibyszy, ale niy dlo starych, tu urodzonych Slonzokof. Bo tu wykludzily sie dwa charaktery ludzi, tych pszibytych i tych od dawna zasiedzialych. Dlo tych zasiedzialych, abo tu urodzonych pasuje jak ulol slowo slowiansko-lacinske ino „Domowina”. I niy pasuje zodno inszo nazwa probowano z przymiotnikiem: „lokalna” (wg. dr J. Ziembinskiego), eli „prywatna” (wg. prof.M.Szczepanskiego), eli „mala” (wg. prof. D. Simonides) – do tyj „Ojczyzna”. To pszibysze muszom „walczyc”, by sie tu wgrysc, jak za czasof prawie wielkej sfjetnosci wiekiej Ojczyzny. Tu zasiedzieli nie walczyli i niy walczom, bo som na sfojim, choc w mniejszosci i polskiej i niymieckiej i tysz czeskej, slonskyj.
A jo w Niemcach jak i insi ze Slonska abo i ci Polacy w „Polonii” mieszkomy tu nie w Heimacie a w „malyj Lojczyznie” – bo tu my walczymy o sfa sztella, Geld, o stosunki z tu zasiedzialymi od wiekof. Tak samo je teras na Slonsku – ino isz pszibysze som wiynkszosciom i loni dyktujom, a Slonzok siedzi jak mysz pod mietlom i niy chce sie wyrychlic, byk pieronsko pedziol.
I fto mo dbac o slonsko tradycja – jak wiynkszosc jom tlamsi, tworzonc nowe dziwolongi z wyuczonym jak papuga u aktorof z literom „L”. Nadzieja f tych jusz na Slonsku urodzonych (co widac tysz w Niemcach), isz wstydzom sie starych tradycji sfych pszodkof (Lwowiak�w w Polsce czy Slonzok�w w Niemcach) – wchodzom w nurt Landu eli krainy gdzie sie urodzili.
W nich je nadzieja, isz na Gornym Slonsku zacznom nawrocac do tradycji tej ziymi – by w Europie sie pokozac – „ja,jo je ze Slonska”, tego jusz 600 lot w Europie, do kieryj teroski zas idymy. I tak mozna z dumom i podniesionym czolym popaczyc w loczy i zadziwiac psziszlych tu u nos Europejczykof, do kierych my sie wszyscy zaliczomy. - Robcie to pszinojmniej na karnawale – moze sie poleku s tego letargu lobudzicie! Tego wom winszuje s karnawalowym HELLAU:

PS
Jezeli kogos interesuja te urywki piesni karnawalowych z Nadrenii – moge sie postaryc o nuty dla tych piesni, byscie mogli sobie pospiewac, i w koncu kiedys zaczac te tradycje na Silesii Superior!

Peter Karl Sczepanek


 

 


« zur�ck «

[ HOME ] [ INDEX ] [ FORMAT-A4 ] [ ARCHIV-2002 ] [ SUCHEN ]

Addmotor Electric Bike| Electric bike shop / electric bicycle shop Electric bike review| Electric trike| Fat tire electric bike| Best electric bike| Electric bicycle/E bike| Electric bikes for sale| Folding electric bike| Electric mountain bike| Electric tricycle Mid drive electric bike| Juiced Bikes Pedego Rad-Power

Tomtop| Online shop| Online Einkaufen

地產代理/物業投資| 租辦公室/租寫字樓| 地產新聞| 甲級寫字樓/頂手| Grade A Office| Commercial Building / Office building| Hong Kong Office Rental| Rent Office| Office for lease / office leasing| Office for sale| Office relocation

DecorCollection European design furniture| sofa hk| sofas| beds| coffee tables| dining tables| dining chairs| sideboards| furniture hk| Cattelan Italia| Koinor

International schools hong kong| Wycombe Abbey| private school hong kong| English primary school Hong Kong| primary education| boarding school Hong Kong| Wycombe Abbey School

邮件营销| 電郵推廣| 邮件群发软件| Email Marketing| 搜尋引擎優化 SEO